Pałacyki, dwory i zameczki z dala od miasta, to ulubione miejsca spędzania wolnego czasu brzeskich Piastów
Współczesna moda na budowę domków letniskowych za miastem wcale nie jest taka nowa. Już w średniowieczu władcy posiadali liczne zamki – ale wówczas służyły celom wyłącznie praktycznym: za spichlerze, punkty oporu czy schronienia, w końcu jako siedziby urzędników książęcych. Z biegiem czasu przybyła jeszcze jedna funkcja książęcych budowli – stały się one hotelami oraz miejscami odpoczynku i zabawy.
Podróżując po Śląsku w wielu nieoczekiwanych miejscach natkniemy się na szachownicę – oficjalny herb brzeskich Piastów: czy to we Wrocławiu na ulicy Szewskiej, w Oławie, w Strzelinie przy Rynku – wszędzie tam istniały domy, które pozwalały zatrzymać się w podróży służbowej. Ale dużo chętniej nasi Piastowie jeździli w innych kierunkach. Wśród rozrywek Piastów brzeskich pierwsze miejsce zajmowały polowania. Chlubili się oni swymi myśliwskimi trofeami, scenki z polowań były częstym motywem w sztuce na brzeskim dworze. By ułatwić sobie dotarcie w odległe nieraz lasy, Piastowie przez szereg lat budowali, kupowali bądź przekształcali kolejne budowle na wygodne bazy. Spędzali tam niedziele i przyjmowali najznamienitszych gości. Przyjrzyjmy się tym, które jeszcze pozostały.
Czerwony Dwór
Tu było z brzeskiego zamku najbliżej – zaledwie 4,5 kilometra. Z wysokiej skarpy rozciągał się rozległy widok na Pradolinę Wrocławską i Odrę. Niestety, II wojna dwór obróciła w perzynę, a i z otaczającego go folwarku niewiele zostało, tylko ruina obory, którą mijamy po prawej stronie jadąc z Brzeziny do Lipek. Nasi historycy nie wspominają nic o tym kiedy dwór został wzniesiony ani jak wyglądał. Patrz też:
Czerwony Dwór
Lednica
Za Piastów zwana Małą Legnicą (Klein Liednitz), a za władzy ludowej Pleśniewem i Leonicami. Dziś resztki wymierającego folwarku koło Błot. Już we wczesnym średniowieczu był tu mały gródek. Wiele wskazuje na to, iż na jego miejscu Piastowie wznieśli jakąś budowlę, którą w 1614 roku książę Jan Chrystian przekształca w przepiękny pałacyk myśliwski, po którym została jedynie piwnica. Patrz też:
Lednica
Zamek w Karłowicach
Gotycki zamek został wzniesiony przez miejscowych rycerzy z rodziny Tschammer w XIV wieku, później tam mieszkali Biessowie, aż w końcu ich ród wygasł i od 1565 r. przeszedł w ręce Piastów, którzy mieli tutaj wyśmienitą bazę w czasie polowań w Borach Stobrawskich. To tutaj na ostatnim swym polowaniu był Jerzy IV Wilhelm, i tu jeszcze po II wojnie światowej wisiał jego portret. Patrz też:
Karłowice
Zamek w Siedmiosławicach
Położony u stóp Gromnika, w pobliżu Strzelina. Zamek to zbyt szumna nazwa, chociaż nie można nazwać budowli zwykłym dworem, bo z masywnej budowli wyróżnia się stara 6-kondygnacyjna wieża z renesansowym podwójnym portalem. Nad wejściami znajdują się bogate kartusze herbowe trzymane przez lwy i data: 1609. To rok wzniesienia zamku przez rycerza Jerzego Czirna – ostatniego z rodu. Po jego śmierci zamek przejęli brzescy Piastowie, i za księcia Chrystiana, po 1654 roku zameczek zostaje przebudowany na letnią rezydencję.
Przeworno
I tu okresowo zatrzymywali się brzeżanie, którzy dawny zamek odziedziczyli, podobnie jak Siedmiosławice, po rodzinie von Czirn. Z pierwotnego zamku po najeździe szwedów niewiele pozostało, ale XVIII-wieczny herb przypomina przeszłość.
Kantorowice
To jeden z najmłodszych zamków, zbudowano go od podstaw ok. 1600 roku najprawdopodobniej za księcia Joachima Fryderyka. Od samego początku służył jako zameczek myśliwski i pozwalał na wyjazdy do rozległych wówczas lasów nad Nysą Kłodzką. Dotknęły go liczne przebudowy, układ wnętrz ani wyposażenie nie zachowało się, ale została przede wszystkim wysoka wieża i naturalna fosa stworzona ze starorzecza Nysy. Patrz też:
Kantorowice.