Historia

X w.  Prawdopodobnie powstaje gród Ryczyn.

 

X - XII w.  Istnieje kilkanaście grodów, po których zachowały się szczątkowo grodziska w Lipkach, Myśliborzycach, Zamczu koło Błot, Lednicy, Karłowicach, Różynie.

 

1037-1038 W okresie powstań ludowych w Ryczynie mogli schronić się biskupi wrocławscy.

 

1109  Domniemany odwrót spod Ryczyna wojsk cesarza Henryka V po najeździe na Polskę.

 

1189 Pierwsza wzmianka o Młodoszowicach; 1210 pierwsza wzmianka pisana o Michałowie. Te bardzo opóźnione (w stosunku do centralnych części ziemi Ślężan) pierwsze zapisy w dokumentach potwierdzają już rozwiniętą sieć osadniczą.

 

1234 Powstanie kasztelani w Oławie, oznacza to utratę znaczenia grodu Ryczyn na rzecz nowych ośrodków.

 

1234  Pierwsza wzmianka o istniejącej już osadzie targowej Wysoki Brzeg  (Wissoke brzegh, później civitas in alta ripa); znajdującej się w okolicach dzisiejszego pl. Zamkowego w Brzegu.

 

Do 1249 r. W dokumentach wspomina się tylko o kilku miejscowościach na terenie Ziemi Brzeskiej: o dzisiejszych Obórkach, Łosiowie, Prędocinie, Michałowie, Ratajach, Małkowicach i Wysokim Brzegu.

 

1248  (lub 1247) – Brzeg otrzymuje prawa miejskie (do budowy miasta nie dochodzi).

 

1250  Henryk III książę wrocławski ponawia (tym razem z powodzeniem) założenie miasta na prawie niemieckim (średzkim); miasto powstaje na terenie osady targowej Wysoki Brzeg i wsi rybackiej Małkowice; miasto jest wytyczone  z rozmachem, np. jego powierzchnia była prawie czterokrotnie większa od późniejszego Opola; powstają pierwsze przedmieścia Rybaki i Stary Brzeg założone przez wysiedlonych z nowego miasta rolników i rybaków.

 

1257  Wspomniany zostaje w dokumentach Lewin.

 

Do 1300 r. dokumenty wymieniają już 27 wsi w lewobrzeżnej części Ziemi Brzeskiej i 5 w prawobrzeżnej.

 

1311  Księstwo wrocławskie zostaje podzielone (zgodnie z ówczesną tradycją) na trzy mniejsze: wrocławskie, legnickie i brzeskie. To ostatnie przypada księciu Bolesławowi III. Księstwo brzeskie wielokrotnie zmieniało swój obszar, w którego skład wchodziły różne ziemie śląskie, wielokrotnie łączone było z innym bogatym księstwem – legnickim. W różnych okresach swej świetności sięgało po Strzelin, Srebrną Górę na południu, i Kluczbork z Byczyną na wschodzie, a Ziemia Brzeska z Oławską były jedynie jego „częścią stołeczną".

 

1317   Wzmianka o istniejącym już zamku Kolno (w Starych Kolniach).

 

1329  Bolesław III składa hołd lenny królowi czeskiemu i tym samym traci niepodległość, choć daleko posunięta autonomia jest utrzymana do wygaśnięcia rodu w 1675 r.

 

1333 Lewin otrzymuje prawa miejskie typu zachodniego.

 

Do r. 1369 Zostaje w praktyce zakończony proces osadniczy na lewym brzegu Odry. Jest już 34 wsi, z tego w 21 na pewno są kościoły. W prawobrzeżnej części jest 18 wsi z 5 kościołami.

 

1344 Książęta brzescy odsprzedają Ziemię Grodkowską biskupowi Przecławowi z Pogorzeli i tym samym Grodków wchodzi w skład księstwa biskupiego (zwanego później nyskim, otmuchowskim albo grodkowskim).

 

Ok. 1350  Wzniesiony zostaje gotycki zamek rycerski rodziny Tschammer w Karłowicach.

 

1359 -1398 Panuje książę Ludwik I, fundator wielu budowli gotyckich w Brzegu (zamek, kolegiata Św. Jadwigi), w tym czasie powstają także wspaniałe budowle miejskie: ratusz, kościół Św. Mikołaja.

 

1418 -1428 Na Ziemi Brzeskiej działa wybitny artysta malarz Mistrz Brzeskich Pokłonów Trzech Króli.

 

1428, 1430 i 1432 – Wojny husyckie, wielkie zniszczenia w miastach i wsiach.

 

1526  Ziemia Brzeska ze Śląskiem, jako częścią Czech, dostaje się pod panowanie austriackie.

 

1534   Wprowadzenie przez księcia Fryderyka II wyznania luterańskiego.

 

1547-1586 Panuje Jerzy II – najwybitniejszy z rodu Piastów, złoty wiek Brzegu i księstwa.

 

1615   Michałów otrzymuje prawa miejskie.

 

1618 - 1648 Wojna trzydziestoletnia, kilkukrotne przemarsze wojsk.

 

21 XI 1675 Umiera ostatni Piast Jerzy IV Wilhelm, bezpośrednie rządy w księstwie brzeskim przejmuje namiestnik habsburski.

 

1681 Do Brzegu przybywają pierwsi jezuici. To początek akcji rekatolizacji prowadzonej przez Habsburgów. W 1691 wybucha bunt w Michałowie.

 

10 IV 1741 Bitwa pod Małujowicami, księstwo brzeskie wraz ze Śląskiem przechodzi w ręce Prus.

 

1773 Kolonizacja fryderycjańska w prawobrzeżnej części Ziemi Brzeskiej, założenie kilkunastu nowych wsi i przysiółków.

 

1807-13 Wojny napoleońskie, przemarsze wojsk napoleońskich, pruskich i rosyjskich; ostatnie prace przy rozbudowie fortyfikacji Brzegu, po obleżeniu likwidacja twierdzy.

 

1842  Budowa pierwszej linii kolejowej z Wrocławia do Brzegu.

 

1843  Przedłużenie linii do Opola przez Łosiów i Lewin.

 

1845-48  Budowa linii kolejowej do Nysy przez Grodków.

 

1939  Wybuch II wojny światowej, otwarcie pierwszego obozu pracy przymusowej w Pępicach.

 

1945  Styczeń ewakuacja ludności cywilnej z terenu Ziemi Brzeskiej w kierunku Strzelina, przekształcenie Brzegu w twierdzę.

 

6 II 1945  Zdobycie Brzegu przez wojska radzieckie, V 1945 - przekazywanie administracji władzom polskim.

 

1991-93  Opuszczenie lotniska i Brzegu przez wojska radzieckie.

 

1997-98  Obchody 750-lecia miasta Brzegu.